27 lut Osiągnięcia rozwojowe trzylatka
Rozwój motoryczny i samodzielność.
Dziecko 3 letnie maszeruje, biega, skacze, przez chwilę stoi na jednej nodze. Coraz lepiej planuje ruch i potrafi omijać przeszkody. Rzuca, kopie piłkę, jeździ na rowerze biegowym. Potrafi poruszać się po schodach naprzemiennie, stawiając raz prawą nogę ,raz lewą. Lubi i potrafi uczestniczyć w zabawach i aktywnościach uwzględniając ruchy całego ciała. Potrafi kontrolować w ciągu dnia potrzeby fizjologiczne i korzystać z toalety czasem ze wsparciem dorosłego. Samodzielnie myje zęby, twarz, ręce, a następnie wyciera ręcznikiem.. Bez pomocy ściąga prawie wszystkie części ubrania., zdejmuje i zakłada buty. Zdejmuje i zakłada buty. Spożywa posiłki posługując się łyżką i widelcem, pije z kubka, potrafi nalać napój z butelki.
Motoryka mała- samodzielność.
Dziecko w wieku 3 lat potrafi zbudować wieżę z 4-8 elementów, nawleka korale na sznurek. Próbuje ciąć nożyczkami po linii. Dopasowuje fragmenty obrazka, składa obrazek z 2,3 elementów. Zazwyczaj potrafi prawidłowo trzymać kredkę. Rysuje naśladując dorosłego: linie pionowe(od góry do dołu), poziome(od lewej do prawej), ukośne, pojawiają się koła. Dziecko między 3 a 4 rokiem życia rysuje głowonogi. Niezwykle ważne jest na tym etapie stwarzać dziecku możliwości do tych aktywności i chwalić.3 latki trenują sprawność rysując w powietrzu, malując farbami palcami, pędzlem, stemplowanie. Ważne ,aby dzieci polubiły zabawy w rysowanie i aby już na tym etapie przygotowywać do nauki pisania.
Rozwój społeczny i emocjonalny.
Po czasie adaptacji najmłodszy przedszkolak zazwyczaj umie sobie poradzić z separacją od rodziców, choć czasem mogą się pojawiać okresy płaczliwości czy zachwiania poczucia bezpieczeństwa. Dziecko w tym okresie zaczyna sobie uświadamiać, że potrzebuje innych, dlatego samo stara się ich zadowolić i spełnić ich oczekiwania. Buduje relacje z innymi osobami, bezpośredni i otwarcie odnosi się do nauczyciela i stara się podporządkować jego poleceniom. Stara się pomagać w czynnościach przygotowawczych do zajęć i sprzątać po ich zakończeniu. Ważna jest rola dyżurnego, gdzie nauczyciel obserwuje i ukierunkowuje. Około 3 roku życia kształtują się umiejętności społeczne.3 latek używa zwrotów grzecznościowych i ich używa. Jest uprzejmy w stosunku do innych. Okazuje sympatię i miłość najbliższym , upewnia się że jest kochany i lubiany. Zaczyna bawić się z dziećmi i dzielić tym co ma. W odpowiedni sposób korzysta z zabawek i uczy się odkładać je na swoje miejsce. Chętnie bawi się w dom i rodzinę, dzięki czemu trenuje role społeczne i utrwala zasady panujące w grupie. Dzieci 3-letnie wykazują dużą wrażliwość emocjonalną, dlatego mogą pojawiać się lęki nocne, napady złości i agresji. Zdarzają się one z braku zaspokojenia potrzeb .Okres agresji wynika z mechanizmów charakterystycznych dla tego wieku. Zwykle kiedy dziecko ulegnie impulsowi zrobienia komuś krzywdy, jest przerażone bo nie umie jak to przerwać. W takich okolicznościach ważne jest zachowanie dorosłego- spokojnie i stanowczo trzeba powstrzymać dziecko i wyznaczyć mu granice oraz zaproponować inną formę złości. W tego typu sytuacjach sprawdza się przytrzymanie i odizolowanie dziecka od grupy.np. wyjście z nim w spokojne miejsce, umożliwienie mu uspokojenia się i bezpiecznego przeżycia skruchy.
Należy pozwolić aby dziecko odzyskało kontrolę nad swoimi emocjami. Napady złości , silna frustracja świadczy o tym, że słabo radzi sobie z niezaspokajaniem zachcianek i przeżywa porażkę. Jednym z najważniejszych osiągnięć jest umiejętność tolerowania własnej frustracji.
Rozwój poznawczy.
W zakresie percepcji wzrokowej i słuchowej 3 latek potrafi dobrać dwa obrazki na zasadzie tożsamości oraz złożyć układankę z trzech elementów. Potrafi odtworzyć ciąg 3 przedmiotów wg. Wzoru i układać elementy wg wielkości.. Układa proste puzzle i umie dostrzec 4 szczegóły różniące te obrazki. Odpowiada na proste pytania dotyczące wysłuchanego utworu. Zlicza 2, 3 elementy, a także porównuje liczebność zbiorów i używa ze zrozumieniem określeń : mało ,dużo, tyle samo. Klasyfikuje przedmioty wg cechy, np. kolor, wielkość , przeznaczenie. Używa przyimków: na, pod, przed, za ,w. Rozróżnia pojęcia przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Zna swoje imię, nazwisko i ile ma lat. Dostrzega zmiany związane z porami roku. Zaczyna rozumieć dobór ubioru do pogody. Coraz lepiej orientuje się w schemacie swojego ciała. Kształci pamięć w trakcie zabaw ,w toku uczenia się piosenek, wierszy, zapamiętywania poleceń i instrukcji.
Język i mowa.
Dziecko 3-letnie powinno prawidłowo wymawiać wszystkie samogłoski oraz spółgłoski: t, d, n, l, k, g, f, w a także głoski z szeregu ciszącego czyli: ś, ź, ć, dź. Może również próbować wypowiadać głoski z szeregu syczącego, czyli: s, z, c, dz. W tym wieku w mowie dziecka pojawiają się substytucje, czyli zamienianie głosek szeregu szumiącego na syczące (np. sz na s). Jest to seplenienie. Również głoska r może być zamieniana na l lub j. Po ukończeniu 3 roku dziecka cechuje tworzenie nowych słów z dwóch wyrazów o podobnym znaczeniu, np. zatelefonić -zatelefonować, zadzwonić. Wypowiedzi malucha powinny składać się już z 3 lub 4 elementów i być zrozumiałe dla otoczenia. Dziecko potrafi wypowiadać krótkie 3 wyrazowe zdania i prowadzić niedługą rozmowę.3-latek chętnie słucha bajek, wierszy, dość szybko uczy się na pamięć.
Wszystkie powyższe zmiany i procesy prowadzą do wyodrębnienia poczucia tożsamości dziecka, to początek kształtowania osobowości, co stanowi podstawę do budowania samoświadomości. Trzeci rok życia to czas, w którym prawidłowo rozwijające się dziecko uzyskuje autonomię i poczucie własnej wartości.3-latek potrafi nawiązywać przyjaźnie i współdziałać. Radzi sobie z rozwiązywaniem problemów samodzielnie lub z pomocą innych. Potrafi efektywnie korzystać z aktywności i zajęć, jest w stanie znieść rozłąkę z rodzicami i wyjść poza ramy środowiska rodzinnego. Szybko adoptuje się w przedszkolu, co stanowi podstawę do pobudzenia jego rozwoju i wzbogacania jego doświadczeń.
Artykuł J. Wiejaczka na podstawie opracowania prof. M. Bogdanowicz